W przypadku jakich schorzeń lekarze zalecają pacjentom flukonazol?
lek. Marta Litwińska
Zakażenie grzybicze jest powszechną chorobą mogącą występować pod postacią ograniczoną do jednego narządu lub dotyczącą całego organizmu. Zazwyczaj są to zakażenia endogenne wywołane przez grzyby Candida, które fizjologicznie występują w organizmie człowieka. Do występowania grzybicy predysponują: długotrwała antybiotykoterapia, cukrzyca, zaburzenia endokrynologiczne, nowotwory, ale również czynniki miejscowe, takie jak uszkodzenie naskórka, błony śluzowej czy nadmierna potliwość.
Sposoby leczenia grzybic
W leczeniu grzybic można zastosować pochodne antybiotyków lub chemioterapeutyki. Mogą one być stosowane zarówno miejscowo, jak i ogólnoustrojowo pod postacią doustną, domięśniową, dożylną czy dokanałową. Jednym z stosowanych leków jest flukonazol. Substancja ta należy do azoli, będących III generacją leków z tej grupy. Flukonazol jest lekiem powszechnie stosowanym. Należy pamiętać, że niektóre gatunki grzybów wykazują naturalną oporność na ten lek. Zalicza się do nich: C. krusei, a C. glabrata, C. inconspicua i C. norvegensis mają obniżoną wrażliwość na ten lek. Szczep Candida zdradza także oporność na inne substancje, takie jak amfoterycyna B czy flucytozyna.
Kiedy stosować flukonazol?
Jeśli chodzi o flukonazol, to ma on szerokie zastosowanie w leczeniu grzybic. Jednym z powszechniejszych schorzeń u kobiet w wieku rozrodczym są grzybice pochwy i sromu. Występują one u około 20-25% pacjentek, a wykorzystanie – poza leczeniem miejscowym – doustnego przyjmowania flukonazolu daje dobre efekty terapeutyczne.
Kandydoza układu pokarmowego
Kolejnym rodzajem grzybic, gdzie flukonazol znalazł zastosowanie, jest leczenie kandydozy układu pokarmowego, a w szczególności grzybicy przełyku lub żołądka. Leczenie może być przeprowadzone w formie doustnej lub pod postacią dożylną – w przypadku braku poprawy stanu chorego. W przypadku kandydozy jelit terapia rozpoczyna się od zastosowania nystatyny. Przy braku efektu lub w ciężkich przypadkach lekarze mogą zalecić flukonazol w formie doustnej.
Kandydoza układu moczowego
W kandydozie układu moczowego skuteczny jest flukonazol – stosowany również doustnie – ze względu na dobry efekt terapeutyczny, który wynika z wysokiego stężenia tego leku w moczu.
Stosowanie flukonazolu w przypadku innych kandydoz
Flukonazol można także wykorzystać w trakcie leczenia grzybiczego zapalenia płuc w przypadku, kiedy stan chorego jest stabilny, a pacjent dawno nie przyjmował leków z tej grupy.
Kolejnym rodzajem grzybicy, w którym można skorzystać z flukonazolu, jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Jest to rzadka i trudna choroba do leczenia. Flukonazol ze względu na swoje właściwości chemiczne uzyskuje wysokie stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym, dodatkowo rzadko występują działania niepożądane.
W przypadku kandydozy trzustki lekarze stosują dwa leki przeciwgrzybicze: amfoterycynę B oraz flukonazol.
Można również spotkać się zastosowaniem flukonazolu jako formy profilaktyki przed zapaleniem otrzewnej.
W przypadku kandydozy kręgosłupa terapia polega nie tylko na leczeniu operacyjnym, ale także na zastosowaniu farmakoterapii początkowo pod postacią dożylną amfoterycyny B, a następnie flukonazolem doustnie przez okres wielu miesięcy.
Bibliografia
Niemiec T., Kajdy A.: Zastosowanie flukonazolu w leczeniu nawracających zapaleń drożdżakowych pochwy i sromu – przegląd piśmiennictwa. „Przegląd Menopauzalny” 2009, nr 1, s. 45-48.
Paczkowska I., Wójtowicz A., Malm A.: Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz. „Terapia i leki” 2010, t. 66, nr 8.
