Skuteczność flukonazolu a innych leków

lek. Tomasz Nęcki

Infekcje grzybicze okolic intymnych stanowią jeden z podstawowych powodów zgłaszania się pacjentek do ginekologów – szacuje się, że w ciągu całego życia przynajmniej jeden epizod grzybicy pochwy ma nawet 75% kobiet. W leczeniu tego schorzenia zazwyczaj wykorzystywany jest flukonazol – dlaczego ten właśnie lek, spośród całej gamy różnych innych środków przeciwgrzybiczych, jest zalecany pacjentkom z grzybicą pochwy?

Grzybica pochwy związana jest z dość uciążliwymi dolegliwościami, takimi jak np. uczucie świądu, zaczerwienienie okolic intymnych czy upławy. Pacjentki, u których pojawią się takie objawy, oczekują – co zresztą nie dziwi – zaproponowania im takiego leczenia, które szybko doprowadzi do ich ustąpienia. Szczęśliwie istnieją preparaty, które są nie tylko skuteczne, ale i zasadniczo bezpieczne – jednym z leków, które są najczęściej zalecane pacjentkom z grzybicą pochwy, jest flukonazol.

Wspomniany wyżej preparat należy do azolowych leków przeciwgrzybiczych. Poza nim do grupy tej należą również i m.in. itrakonazol czy ketokonazol. O tym jednak, dlaczego to właśnie flukonazol jest preparatem najczęściej zalecanym przy grzybicy pochwy, decyduje kilka czynników. Preparat wybiórczo hamuje działania grzybiczej demetylazy lanosterolu, w związku z czym zmniejszeniu ulega ryzyko nasilonych efektów ubocznych, które dotyczą przemian w ludzkim organizmie cholesterolu czy hormonów sterydowych. Środek cechuje się szerokim spektrum działania, wrażliwe są bowiem zwykle na niego różne grzyby z rodzaju Candida (m.in. C. albicans, który jest podstawowym gatunkiem wywołującym grzybicę pochwy), ale i grzyby z rodzaju Blastomycosis czy Cryptococcus.

Istotna dla skuteczności flukonazolu jest jego duża biodostępność, a także to, że w tkankach docelowych przez długi czas utrzymuje się stężenie terapeutyczne tego leku – w wydzielinie pochwowej może się ono utrzymywać nawet przez cztery doby i dlatego do wyleczenia grzybicy pochwy wystarczać może nawet jedna tylko dawka flukonazolu.

Uwagę zwraca się również na skuteczność flukonazolu – Polskie Towarzystwo Ginekologiczne (PTG) opisywało, że w leczeniu grzybicy pochwy oczekiwane efekty osiągano przy zastosowaniu jednorazowej dawki leku, przy czym zaledwie 0,1% pacjentek, które przyjęły ten środek, zgłaszały objawy jego nietolerancji.

Poza flukonazolem dostępne są również i inne preparaty azolowe – jednak lekiem z wyboru w przypadku ostrych postaci grzybicy pochwy, według PTG, jest flukonazol. Odpowiada za to zarówno mechanizm działania i profil bezpieczeństwa leku, jak i to, iż opisywano w niektórych publikacjach, że izolowane od pacjentek z infekcją grzybiczą okolic intymnych drobnoustroje cechowały się większą wrażliwością na flukonazol niż na inny środek z grupy azoli, którym był itrakonazol.

Flukonazol obecnie pozostaje więc środkiem pierwszego wyboru w leczeniu grzybicy pochwy, nadmienić trzeba tutaj jednak o tym, że istnieją jednak pewne odrębności. Dotyczą one chociażby pacjentek będących w ciąży, u których – zwłaszcza w pierwszym trymestrze – preferowane są inne preparaty, takie jak np. nystatyna. Podkreślić trzeba również to, że w planowaniu leczenia grzybicy pochwy ważne jest nie tylko to, jaki lek jest najskuteczniejszy, ale i to, jaki jest ogólny stan zdrowia pacjentki.

Bibliografia

Macura A.B., Skóra M.: Grzyby izolowane z pochwy i ich wrażliwość na leki przeciwgrzybicze. „Ginekologia Polska” 2012/06, nr 83, s. 433-438.

Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu. „Ginekologia Polska” 2011/11, nr 82, s. 869-873.

Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego na temat zastosowania flukonazolu w leczeniu zakażeń grzybiczych pochwy i sromu. „Ginekologia Polska” 2012/06, nr 83, s. 478-480.