Grzybica a odporność
Lek. Paulina Raczyńska
W ciele człowieka żyje około 30 gatunków grzybów. Choć może trudno w to uwierzyć, to w naszym organizmie znajduje się prawie 10 razy więcej grzybów, bakterii i innych mikroorganizmów niż naszych własnych komórek. Głównym gatunkiem zasiedlającym ciało człowieka jest Candida spp. Jest to drożdżak będący popularnym saprofitem czyli organizmem żywiącym się martwą materią organiczną. W organizmie ludzkim, w największych ilościach bytuje on w przewodzie pokarmowym, żeńskich narządach płciowych oraz na skórze.
Zaburzenie równowagi biocenozy Candida, rozumianej jako jego nadmierny rozplem, powoduje wystąpienie różnych objawów. Mówimy wtedy, że jest to zakażenie typu endogennego (spowodowanego przez własną florę pacjenta). Na pytanie, co najczęściej powoduje taki nieograniczony rozrost drożdżaka, odpowiedź jest jednoznaczna: osłabienie odporności.
Mechanizmy odporności możemy ogólnie podzielić na nieswoiste, czyli chroniące organizm przed wszystkimi mikroorganizmami oraz swoiste- skierowane na konkretny patogen. Do tych pierwszych zaliczyć możemy barierę skórną, błony śluzowe wraz ze śliną oraz występujące w płynach ustrojowych i surowicy specjalne komórki obronne: białka dopełniacza, neutrofile, makrofagi oraz komórki NK. Do drugiej grupy należą natomiast tzw. komórki dendrytyczne, komórki Langerhansa oraz limfocyty T.
Grzybica najczęściej rozwija się wtedy, gdy powyższe mechanizmy zawodzą. Może to być uszkodzenie skóry i błon śluzowych lub zmniejszenie ilości komórek odpornościowych. Stanami, które mogą być przyczyną osłabienia odporności (zarówno mechanizmów swoistych, jak i nieswoistych) są:
- niewłaściwe stosowanie antybiotyków
- chemioterapia
- stosowanie sterydów
- choroby nowotworowe (zwłaszcza krwi)
- zabiegi chirurgiczne
- długo utrzymywane cewniki wewnątrznaczyniowe i moczowe
- rozległe oparzenia i urazy skóry
- zakażenie HIV
- marskość wątroby
Wiedząc już, że prawidłowa odporność znacznie zmniejsza ryzyko infekcji grzybiczej, należy pamiętać o jej nieustannym wzmacnianiu polegającym na odpowiedniej profilaktyce. Możemy do niej zaliczyć zdrowe odżywianie z dużą zawartością warzyw i owoców, regularną aktywność fizyczną, redukcję stresu oraz suplementację witaminy D.
Bibliografia:
- https://ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2010/08-2010/03%20%20Kandydozy.pdf
- P. Gajewski, „Interna Szczeklika”, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018, s.2402-2405
