Dlaczego cukrzyca może sprzyjać grzybicy?
lek. Marta Litwińska
Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, która charakteryzuje się występowaniem hiperglikemii (wysokiego poziomu cukru) we krwi. Choroba ta wpływa na funkcjonowanie wielu narządów oraz na działanie poszczególnych układów w organizmie człowieka. Cukrzyca ma wpływ m.in. na układ nerwowy, układ krążenia, pracę nerek czy na układ odpornościowy, przez co może powodować wiele powikłań, szczególnie w przypadku, gdy jest źle kontrolowana.
Cukrzyca a zmiany bakteryjne i grzybicze
Wzrost poziomu cukru we krwi sprzyja zwiększonemu ryzyku wystąpienia zakażeń o charakterze zarówno bakteryjnym, jak i grzybiczym. Może się zdarzyć, że u pacjentów, u których nie rozpoznano jeszcze cukrzycy, pierwszymi objawami, które niepokoją chorego, to właśnie wystąpienie zmian zapalnych w wyżej wymienionych postaciach. Zmiany te skłaniają pacjenta do wizyty u lekarza. Mogą to być pierwsze objawy cukrzycy.
Dodatkowo u pacjentów chorujących na cukrzycę dochodzi do zaburzenia działania układu odpornościowego, wynika to z nieprawidłowego metabolizmu glukozy. Ważnym czynnikiem rozwoju zakażeń u pacjentów zmagających się z cukrzycą jest prawidłowe utrzymanie cukrów. Zbyt wysoki ich poziom ma wpływ na zwiększone ryzyko wystąpienia infekcji. Należy zwrócić też uwagę na czynniki, które dodatkowo mogą sprzyjać rozwojowi procesu chorobowego. Do nich należą m.in. towarzysząca neuropatia (uszkodzenie nerwów) oraz zmiany naczyniowe, które są wynikiem powikłań samej choroby, jak również stosowanie przewlekłej antybiotykoterapii czy zaburzenia endokrynologiczne.
Gdzie najczęściej pojawiają się infekcje grzybicze?
Zakażenia grzybicze mają różną lokalizację. Mogą wystąpić w miejscach widocznych, np. skóra, jama ustna, okolice narządów płciowych, strefa okołoodbytnicza lub też pozostać niewidoczne dla oka (grzybica przełyku, grzybica płuc), aczkolwiek wywoływać objawy. Bardzo często są to infekcje grzybicze należące do rodziny Candida spp. W przypadku zmian grzybiczych o lokalizacji w jamie ustnej występują objawy pod postacią zajadów, uczucia pieczenia na języku, białawych nalotów w obrębie błony śluzowej oraz zmiany przyzębia, stany zapalne dziąseł.
Profilaktyka grzybicy u osób chorych na cukrzycę
W jaki sposób można zminimalizować ryzyko wystąpienia grzybicy zarówno u pacjentów z rozpoznaną cukrzycą, jak również u pacjentów przed zdiagnozowaniem tego przewlekłego schorzenia? Jeśli pacjent nie ma zdiagnozowanej cukrzycy, warto regularnie robić badania profilaktyczne u lekarza POZ (podstawowej opieki zdrowotnej). Dzięki częstym kontrolom stanu zdrowia możliwa jest szybka diagnostyka pacjenta, u którego pojawiają się objawy wskazujące na cukrzycę.
Wszelkie stany zapalne o różnej lokalizacji należy skonsultować z lekarzem POZ, który w zależności od charakteru zmiany oraz miejsca jej wystąpienia rozpocznie leczenie lub skieruje pacjenta do specjalisty.
W przypadku pacjentów z rozpoznaną cukrzycą wskazane jest, by zwrócić uwagę na systematyczną kontrolę glikemii oraz odpowiednie dobranie leczenia w zależności od stopnia zaawansowania cukrzycy. Kiedy choroba postępuje oraz dotychczasowa terapia ustalona w gabinecie lekarza POZ nie daje zadowalających efektów, pacjent powinien być skonsultowany w poradni diabetologicznej wraz z modyfikacją leczenia.
Warto pamiętać o prawidłowym odżywianiu, gdyż ma to ogromne znaczenie w przypadku omawianego schorzenia. Odpowiednia dieta wraz z dobrze dobranym leczeniem powodują wyrównanie cukrzycy i zmniejszają ryzyko zaistnienia różnego rodzaju zakażeń.
Bibliografia
- Szypowska A.: Zakażenia grzybicze w cukrzycy. „Nowa Pediatria” 1999/05. Źródło dostępne on-line: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.13.1.
